[BOOK REVIEW] HÃY CHĂM SÓC MẸ - Shin Kyung Sook

Review : HÃY CHĂM SÓC MẸ - Shin Kyung Sook

Dịch giả: Lê Hiệp Lâm và Lê Nguyễn Lê

NXB Nhã Nam và NXB Hà Nội

Đọc xong cuốn "Hãy chăm sóc mẹ" trong một góc nhỏ quán cafe sách, xung quanh đông người mà cảm thấy vẫn trống rỗng và lạc lõng. Nó không muốn gấp cuốn sách tại đây, nó muốn đọc nữa để thấy sự chống chếnh được cân bằng, tội lỗi được gội rửa nhưng thời gian thì cứ lặng lẽ trôi không thể nào quay trở lại. Nó cố nán đọc nốt những dòng nhận xét của một số tạp chí về cuốn sách ở cuối trang bìa, đến khi chẳng còn gì đọc nữa nó đành đặt cuốn sách xuống và thở dài, cầm bút viết luôn những dòng cảm xúc hỗn độn trong đầu mà nó chẳng thể diễn đạt mạch lạc được, từng dòng từng chữ như bản năng tuôn ra.

Cũng lâu rồi nó đọc hơn trăm trang sách một cách nhanh chóng như thế, có phải vì không gian quán cafe này khiến người ta dễ dàng tập trung bởi tiếng piano nhẹ nhàng vang lên từ chiếc loa nhỏ ốp vào mỗi bức tường hay những tiếng thầm thì nói chuyện của những vị khách lịch sự xung quanh? Không, chắc chắn sự tập trung nó có được là vì câu chuyện trong cuốn sách quá cuốn hút. Từng mẩu chuyện về người mẹ, người vợ được kể lại chân thực, rõ ràng, đầy xúc cảm như những thước phim tua lại, mặc dù không theo bất cứ thứ tự thời gian nào nhưng thực sự logic với hiện tại. Nó ngỡ ngàng đến ngạc nhiên vì như thấy chính bản thân đang trải qua câu chuyện đó "Mình cũng thế...à...mình cũng đã như thế với mẹ" "Mẹ ơi, con xin lỗi!"

Trang bìa cuối có đăng nhận xét của NEWSDAY về tác phẩm là "Cảm động và ám ảnh" - Chính xác đó là những gì nó đang cảm nhận ngay khi vừa đọc xong. Sự ám ảnh không mạnh mẽ như truyện bị thiêu của Souad, hay Aya trong "Một lít nước mắt" khiến nó buồn hơn một tuần liền, nhưng có lẽ hình ảnh người mẹ đi lạc sẽ khiến bất cứ ai đọc xong cuốn sách xong cũng suy nghĩ rất nhiều. Tác giả có quá nhẫn tâm dựng một bối cảnh như thế hay trong cuộc sống thực tại nhiều khi cũng chẳng có sự thương hại nào cho những lỗi lầm và cái giá phải trả là sự dằn vặt suốt cuộc đời: "giá như ngày ấy ...", "nếu như hôm đó...."

 Câu chuyện bắt đầu từ một người phụ nữ đi lạc ở ga tàu điện ngầm Seoul. Nơi đó luôn đông đúc người qua lại, và rất dễ bị lạc khi những hàng người cứ ùn ùn kéo nhau san sát, nhưng đâu đến mức đi lạc được mấy ngày liền không tìm thấy cơ chứ? Đến những người ngoại quốc không biết tiếng Hàn có thể lạc nhưng có thể tìm thấy họ ngay ở đồn cảnh sát hoặc khu an ninh - vậy mà người phụ nữ trung niên ấy đã mất tích - sự việc xảy ra khiến mọi người trong gia đình không ngừng nghĩ về người mẹ, người vợ đã đi lạc, và dần dần cứ thế câu chuyện quá khứ tràn ngập trong suy nghĩ của những đứa con rời nông thôn lên Seoul lập nghiệp. Những hình ảnh người mẹ qua mắt cậu con trai cả, rồi cô con gái cả lần lượt hé mở: đó là bức tranh người mẹ tảo tần nuôi cả gia đình, sự lo lắng khi nhà không còn đủ lương thực cho các anh em ăn, người mẹ chịu đựng ra sao để anh em cô có điều kiện tốt nhất ăn học nên người, thành đạt như bây giờ. Nhưng chính cái cuộc sống hiện tại lại chôn vùi những ký ức đó trong tâm trí họ cho đến khi mẹ mất tích.

Thường thì chúng ta hay nghĩ mẹ làm những việc như vậy vì mẹ là mẹ, mà không nghĩ được rằng mẹ cũng giống như mỗi chúng ta thôi, mẹ cũng đã từng lớn lên, từng ước mơ như một người bình thường. Chúng ta quá quen với việc mẹ là mẹ, như mẹ là một vị siêu nhân vậy. À! Nó chẳng biết diễn tả ra sao nữa, nhưng nếu chúng ta nghĩ khác đi, giống như mẹ là một người bạn thì có lẽ chúng ta đã hiểu mẹ hơn rồi chăng?

Họ đã từng cáu với mẹ vì mẹ hỏi đi hỏi lại câu chuyện mà họ nghĩ nếu kể cho mẹ thì mẹ cũng không biết đâu, nên họ không kể nữa. Họ đã nghĩ rằng gọi điện cho mẹ là quan tâm đến mẹ thay vì ghé thăm nhà nhiều hơn, hiểu mẹ nghĩ gì hơn là chỉ hỏi mẹ đang làm gì hay mẹ thấy thế nào? Vì mẹ lúc nào chẳng muốn các con không lo lắng cho mình. Không phải nó cũng là một đứa xa nhà và đã từng giống như họ sao? Cuộc sống và cuồng quay ấy thực sự đáng sợ, điều đó khiến họ quên đi thứ đáng giá nhất trong cuộc sống là tình cảm và yêu thương từ gia đình - vậy mà họ đã đánh rơi mất để rồi câu chuyện chỉ còn lại những trắc ẩn, dày vò, sự nuối tiếc và hờn trách bản thân.

Câu chuyện tiếp tục là sự cô đơn của người chồng khi vợ không còn ở bên chăm sóc. Trước đây ông quá phụ thuộc vào vợ mình - từng miếng cơm, manh áo - hình ảnh người chồng, người bố không tròn trách nhiệm khiến cho cuộc sống vợ ông thêm phần cay đắng đau khổ.

Chương bốn, câu chuyện được kể bởi chính người vợ người mẹ đi lạc. Có lẽ lúc này bà đã lên thiên đàng mới nhìn thấu được mọi sự việc, hoặc linh hồn bà đang muốn gặp lại những gì hạnh phúc nhất mà bà đã trải qua trước khi rời cõi đời này. Đó là cô con gái út - người khiến bà thấy ít có lỗi nhất vì bà có thể cho cô con gái út điều kiện tốt nhất hơn những người anh chị em cô. Đó là ông bạn đã luôn giúp đỡ bà lúc khó khăn. Đó là ngôi nhà bà đã gắn bó suốt mấy chục năm trời, vun đắp từng khóm hoa, lau dọn từng bậc cửa.

Chương cuối, 9 tháng từ khi bà mất tích, câu truyện trở về với cô con gái lớn của bà. Những cuộc điện thoại mang tin tức của bà không còn reo lên nữa và mọi người trong gia đình dần chấp nhận mẹ không còn trên cõi đời này nữa nhưng sự dày vò trong tâm trí vẫn còn đó. " Hãy đi tìm mẹ ". Nhưng tất cả đều vô vọng, họ không thể làm gì được hơn. Nội tâm cô gái được miêu tả rõ ràng hơn lúc nào hết bởi mọi cảm xúc đau lòng nhất đều hiện hữu cả tâm hồn lẫn thể xác cô, dường như mỗi hình ảnh xung quanh đều khiến cô liên tưởng đến người mẹ mất tích của mình. Cô sống trong hiện tại nhưng những mảnh ghép quá khứ lại luôn ào về. Cô hoàn toàn bất lực khi không thể quay lại để có thể được chăm sóc mẹ nhiều hơn... Mẹ cô đã đi đâu, không ai biết, không ai còn thấy bà nữa...

Hãy chăm sóc mẹ!

Đây là lần đầu tiên nó cầm một cuốn văn học Hàn Quốc, một sự trải nghiệm khá mới về cách kể chuyện, dẫn dắt và nội dung trong tác phẩm này: đó là sự đan xiên logic giữa hiện tại với mạch suy nghĩ về quá khứ, sự thay đổi ngôi kể để người đọc biết rõ hơn về câu chuyện trong góc khuất tâm hồn mỗi nhân vật. Bối cảnh cũng cho thấy một đất nước Hàn Quốc cách đây hơn 40 năm đã nghèo khó như thế nào nhưng rồi đô thị hóa dần lan đến cả những vùng nông thôn. Mọi thứ hiện đại hóa và tiện dụng hơn nhưng cũng khiến con người trở nên xa cách và trao yêu thương ít đi nhưng họ đâu biết rằng điều đó khiến họ chông chênh hơn trong cuộc sống hiện tại bởi chỉ có tình yêu mới chính là giá trị của con người. 

Một cuốn sách nên đọc dành cho tất cả mọi người!!!

May 26th 2016

Comment: Đọc bản review gốc không hiểu mình viết gì luôn, bản này viết dựa trên bản gốc mà đọc lại cũng thấy chơi vơi quá!